โรคไอกรน (Pertussis) เป็นโรคติดเชื้อทางเดินหายใจที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียชื่อ Bordetella pertussis โรคนี้สามารถแพร่กระจายได้ง่ายผ่านทางละอองฝอยที่ออกมาจากการไอหรือจามของผู้ป่วย ไอกรนเป็นโรคที่สามารถพบได้ทุกเพศทุกวัย แต่มีความเสี่ยงสูงต่อเด็กเล็กและทารก

โรคไอกรนจะแบ่งอาการออกเป็น 3 ระยะ ได้แก่

ระยะน้ำมูก (catarrhal stage) ระยะนี้อาการจะคล้ายไข้หวัด คือ ไอ มีน้ำมูก อาจจะมีไข้ต่ำ ๆ ตาแดง น้ำตาไหล ระยะนี้จะเป็นอยู่ประมาณ 1-2 สัปดาห์ และเป็นระยะที่มีการแพร่เชื้อได้มากที่สุด

ระยะไอรุนแรง (paroxysmal stage) ระยะนี้มีอาการไอมากขึ้น ไอติดกันเป็นชุด ๆ ไอจนอาเจียน บางรายอาจจะมีหน้าเขียวเพราะหายใจไม่ทันโดยเฉพาะเด็กเล็ก ๆ หรือมีอาการหยุดหายใจร่วมด้วย ระยะนี้จะเป็นอยู่นาน 2-4 สัปดาห์ หรืออาจนานกว่านี้ได้

ระยะฟื้นตัว (convalescent stage) อาการไอจะค่อย ๆ ลดลง ใช้เวลาประมาณ 2-3 สัปดาห์ ระยะของโรคทั้งหมดถ้าไม่มีโรคแทรกซ้อนจะใช้เวลาประมาณ 6-10 สัปดาห์

การรักษาโรคไอกรน

คือการให้ยาปฏิชีวนะ โดยยารักษาจะได้ผลดีที่สุดเมื่อให้ผู้ป่วยในช่วง 3-4 วันแรกที่มีอาการ หากผู้ป่วยได้รับยาหลังจากนั้นอาจไม่ได้ช่วยให้ผู้ป่วยดีขึ้นหรือหายเร็วขึ้นมากเท่าไรนัก ดังนั้นควรรีบพบแพทย์ให้เร็วที่สุดเมื่อมีอาการเริ่มต้น

การป้องกันโรคไอกรน

คือการฉีดวัคซีนป้องกันไอกรน ตอนอายุ 2 เดือน 4 เดือน 6 เดือน และได้รับการกระตุ้นที่อายุ 18 เดือน และอายุ 4-6 ปี (รวมทั้งหมด 5 ครั้ง) และแนะนำให้กระตุ้นอีกครั้งตอนอายุ 10-12 ปี โดยใช้วัคซีนรวม โรคคอตีบ โรคไอกรน และโรคบาดทะยัก

การรักษาสุขอนามัยส่วนบุคคล เช่น การล้างมือบ่อย ๆ การปิดปากและจมูกเมื่อไอหรือจาม และการหลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้ชิดกับผู้ที่มีอาการไอหรือจาม ก็เป็นวิธีที่สามารถช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อได้

โรคไอกรนเป็นโรคติดเชื้อทางเดินหายใจที่มีความรุนแรงและสามารถแพร่กระจายได้ง่าย การรู้จักกับอาการและระยะของโรค การรักษา และการป้องกันด้วยการฉีดวัคซีนเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยลดการแพร่กระจายและความรุนแรงของโรค การมีความรู้และการปฏิบัติตามวิธีป้องกันที่ถูกต้องจะช่วยให้เรามีสุขภาพที่ดีขึ้น